خشکی پوست دست یک عارضه شایع است که معمولا مضر نیست، اما میتواند باعث تحریک دست‌های خیلی خشک و ترک خورده شود. در بیشتر موارد علت خشکی دست به دلیل عوامل محیطی مانند شرایط آب و هوایی یا قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی است. شستن بیش از حد نیز میتواند باعث خشکی ناگهانی پوست دست شود و برخی از شرایط پزشکی نیز دیگر علت این عارضه هستند. در این مطلب از فب پابلیک، علائم و نشانه‌های خشکی پوست دست، علل بالقوه و روش‌های درمان این عارضه را توضیح خواهیم داد. با ما همراه شوید.
چرا مراقبت از دست‌ها انقدر مهم است؟
ما هر روز از دست‌هایمان استفاده می‌کنیم؛ آن‌ها یکی از پر استفاده ترین قسمت‌های بدن هستند. هر کاری که در طول روز انجام می‌دهیم، پوست دست‌هایمان را تحت تاثیر قرار می‌دهند. دست‌های ما به ندرت پوشیده می‌شوند و در نتیجه مستقیما در معرض محرک‌های خارجی مضر مانند سرما، گرما، شستن مکرر دست‌ها، آلودگی و کثیفی قرار می‌گیرند. همه این‌ها می‌توانند سد طبیعی پوست را تضعیف کرده و باعث خشکی پوست دست و در نتیجه ایجاد لکه‌های پوستی شوند.
دست‌های ما ساختار پوستی متفاوتی نسبت به سایر قسمت‌های بدن دارند که کمک می‌کند عملکرد خود را در کنترل حرکت انجام دهند.
پوست کف دست و گوی انگشتان دست و شست:
- غنی از بافت چربی و همبند (مانند الاستین و کلاژن) است.
- تراکم بالایی از غدد عرق دارد اما غدد چربی بسیار کمی دارد
پوست پشت دست:
- به سختی بافت چربی دارد
- نازک و حساس است
- غدد چربی کمی دارد
![خشکی پوست دست و رفع آن]()
این ویژگی‌ها کمک می‌کنند دست‌های ما زیرک و در عین حال قادر به گرفتن و بلند کردن اجسام سنگین باشند، اما همچنین پوست دست‌های ما را مستعد خشک شدن می‌کنند. تعداد کم غدد چربی به این معنی است که پوست روی دست‌های ما کمتر از سایر قسمت‌های بدن قادر به جذب رطوبت است. غدد چربی مسئول تولید سبوم هستند که پوست را با لیپیدها (یا چربی‌ها) و اجزای اتصال دهنده رطوبت تامین می‌کند. با وجود غدد چربی کمتر، دست‌های ما بیشتر مستعد خشکی هستند. برای جلوگیری از خشکی پوست دست، مراقبت از دستانتان ضروری است.
علائم و نشانه‌های خشکی پوست دست
علائم و نشانه‌های خشکی دست بسته به شدت و علت خشکی متفاوت هستند:
- خشکی خفیف دست: لکه‌های پوست خشک روی دست‌ها، با احساس خشکی، سفت و حساس بودن پوست. دست‌ها ممکن است قرمز به نظر برسند یا به دلیل حساسیت شدید آن‌ها در نتیجه خشکی احساس خارش کنید. خشکی پوست دست‌ها بیشتر بر روی بند انگشتان و مچ دست تاثیر می‌گذارد اما میتواند کف دست، پشت دست و انگشتان را نیز درگیر کند.
- خشکی شدید دست: در موارد شدیدتر، دست‌های بسیار خشک می‌توانند احساس خشن و خارش داشته باشند، پوستی که ترک خورده و حتی با لکه‌های پوسته‌دار و سفت خونریزی می‌کند.
- بیماری‌های زمینه‌ای مانند درماتیت آتوپیک میتواند باعث خشکی ناگهانی پوست دست‌ها شود و خشن شدن، خارش و التهاب پوست را به دنبال داشته باشد.
علل خشکی پوست دست چیست
هم علل خارجی و هم محرک‌های داخلی مختلف می‌توانند باعث خشکی پوست دست شوند.
محرک‌های خارجی که می‌توانند باعث خشکی دست شوند:
فاکتورهای محیطی
شرایط آب و هوایی سخت، به ویژه در زمستان که دما سردتر می‌شود، میتواند باعث خشکی پوست شود؛ زیرا بدن برای حفظ رطوبت به طور موثر تلاش می‌کند. نوسانات دما مانند جابجایی از محیط گرم به سرد در مدت زمان کوتاه نیز میتواند باعث خشک شدن دست شود.
هوای خشک
هوای خشک، چه گرم و چه سرد، میتواند دست‌های شما را کم آب و خشک کند. این امر به ویژه در ماه‌های سردتر رایج‌تر است زیرا زمستان باعث هوای سرد و خشک و کاهش سطح رطوبت می‌شود و میتواند خشکی و خارش پوست را به دنبال داشته باشد. هوای خشک گرم ناشی از گرمایش مرکزی و هوای خشک داخلی ناشی از تهویه مطبوع نیز می‌توانند باعث شوند که دستان شما به طور ناگهانی رطوبت خود را از دست بدهد.
شستن بیش از حد دست‌ها
شستن مکرر دست‌ها، استفاده از ضدعفونی‌کننده دست چند بار در روز و قرار دادن مکرر دست‌ها در معرض آب داغ (مانند هنگام شستن ظرف‌ها یا دوش گرفتن) میتواند باعث خشکی و ترک خوردن پوست شما شود.
![علائم و نشانه‌های خشکی پوست دست]()
اشعه فرابنفش
این اشعه علاوه بر خشکی میتواند پیری زودرس پوست را هم به دنبال داشته باشد.
استفاده از صابون و مواد شوینده نامناسب
استفاده از محصولاتی که از سطح pH طبیعی پوست محافظت نمی‌کنند، میتواند به سد محافظ پوست آسیب برساند و باعث از بین رفتن رطوبت و کاهش توانایی پوست برای حفظ آبرسانی شود. از آنجا که بسیاری از صابون‌ها و مواد شوینده برای از بین بردن چربی فرموله شده‌اند، رطوبت پوست را می‌گیرند؛ بنابراین بسیار مهم است که محصولات شستشو را با دقت انتخاب کنید. به دنبال صابون‌ها و مواد شونده ملایمی که حاوی ترکیبات آبرسان و مرطوب کننده هستند بگردید.
تحریک مکانیکی
تحریک مکانیکی به معنای ساییدگی خارجی‌ترین لایه پوست است. گاهی اوقات ممکن است دست‌ها در اثر فرسودگی توسط تجهیزات مکانیکی خشک شوند زیرا پوست در نواحی خاصی ساییده و خراشیده می‌شود. این باعث اصطکاک و فشار به پوست می‌شود و میتواند لکه‌های خشک را به دنبال داشته باشد. برخی از کارگران به ویژه آن‌هایی که در مشاغل صنایع دستی مشغول به کار هستند بیشتر در معرض این نوع آسیب‌های پوستی قرار دارند.
مواد شیمیایی
بسیاری از محصولات مانند مایع شوینده، شوینده دستی و شوینده لباسشویی می‌توانند حاوی مواد شیمیایی خشن باشند و پوست شما را تحریک کنند. این امر میتواند منجر به آسیب به سد طبیعی پوست شود و دست‌ها قادر به حفظ رطوبت طبیعی خود نباشند.
محرک‌های داخلی که می‌توانند باعث خشکی پوست دست شوند:
رژیم غذایی
رژیم غذایی نامتعادل و کمبود مایعات مصرفی میتواند باعث خشکی و پوسته پوسته شدن پوست شود.
الکل
الکل ادرارآور است، به این معنی که بدن شما را کم آب می‌کند و باعث می‌شود پوست شما خشک‌تر به نظر برسد و ظاهری خشک داشته باشد.
![درمان خشکی پوست دست]()
نیکوتین
نیکوتین بر سیستم ایمنی، التهاب پوست و رشد سلول‌های پوست تاثیر می‌گذارد که همه این‌ها می‌توانند در ایجاد بیماری‌های پوستی خشک مانند پسوریازیس نقش داشته باشند.
استرس
افزایش استرس باعث می‌شود آدرنالین بیشتری در بدن ما تولید شود و در نتیجه بیشتر عرق کنیم. این کار غدد اکرین (غدد عرق) را فعال می‌کند که باعث می‌شود بدن شما کم آب شود زیرا آب بیشتری را سریع‌تر از دست می‌دهید. بدن در پاسخ سعی می‌کند خودش را خنک کند، اما اگر بدن خود را با آب پر نکنید، پوست شما خشک می‌شود. استرس همچنین میتواند باعث تشدید بیماری‌هایی مانند اگزما و پسوریازیس شود.
پیری پوست
به عنوان بخشی از فرآیند پیری پوست، با افزایش سن، پوست ما به طور کلی خشک‌تر شده و انعطاف‌پذیری آن کاهش می‌یابد. سد محافظتی پوست نیز ضعیف می‌شود و درنتیجه رطوبت طبیعی پوست از بین می‌رود.
در مهمترین رازهای داشتن پوست صاف و شفاف وقتی به مورد خشکی دست‌ها بر می‌خوریم، گفته شده که این مورد میتواند همراه با بیماری‌ها و شرایط دیگری ازجمله موارد زیر باشد:
- درماتیت آتوپیک
- دیابت
- پسوریازیس
- ایکتیوز
- آلرژی
- اختلال تیروئید
درمان خشکی پوست دست: چگونه از شر خشکی دست خلاص شویم
رایج‌ترین روش‌های درمان این عارضه در روتین پوست خشک و لک دار شامل موارد زیر می‌شوند:
پوشاندن دست‌ها
پوشاندن دست‌ها، به‌ویژه در دمای سرد و هوای بادی، به حفظ رطوبت پوست کمک می‌کند. با پوشیدن دستکش در خارج از منزل از ایجاد پوست خشک و خارش دست خود جلوگیری کنید.
کمتر قرار دادن دست‌ها در زیر آب
قرار دادن مکرر دست‌ها در آب، به‌ویژه آب داغ مانند هنگام حمام، دوش گرفتن یا شستن ظروف، دست‌های شما را خشک کرده و باعث سوزش می‌شود. با کوتاه کردن زمان حمام و دوش گرفتن، قرار گرفتن در معرض آب را محدود کنید. با ولرم نگه داشتن دمای دوش و حمام به جای داغ بودن آب، می‌توانید خطر خشک شدن پوست خود را کاهش دهید. هنگام شستن ظروف، دستکش لاستیکی بپوشید تا از غوطه‌ور شدن دست‌ها در آب داغ و صابون جلوگیری کنید و از پوست خود در برابر محصولات پاک کننده خشن که میتواند باعث تحریک شود، محافظت نمایید.
![چگونه از شر خشکی دست خلاص شویم]()
شستن دست‌ها
اگر خشکی دست‌های شما به دلیل شستن بیش از حد آن‌ها یا استفاده از ضدعفونی‌کننده دست است، می‌توانید با شستن دست‌ها فقط با آب ولرم به درمان خشکی پوست دست کمک کنید. آب داغ میتواند پوست را خشک کند و شرایط بدتری مانند اگزما را ایجاد نماید. همچنین باید از صابون دست ملایم استفاده کنید که از سطح pH طبیعی پوست شما پشتیبانی می‌کند و رطوبت را به پوست بازمی‌گرداند.
خشک کردن دست‌ها
پس از شستن دست‌ها، برای داشتن پوست نرم ضروری است که آن‌ها را با دقت خشک کنید. در غیر این صورت، آب باقیمانده تبخیر شده و دست‌های شما را بیشتر خشک می‌کند. اطمینان حاصل کنید که دستان خود را پس از شستن، ازجمله بین انگشتان، کاملا خشک کنید. بهتر است پوست خود را خشک کنید تا اینکه آن را بمالید زیرا مالش باعث ایجاد اصطکاک روی پوست شما می‌شود و تحریک را به دنبال دارد.
استفاده از مرطوب کننده
اگر دست‌های شما حساس و زبر هستند، مهم است که بعد از شستن دست‌ها به طور مرتب از یک محصول مراقبتی مرطوب‌کننده استفاده کنید - به‌ویژه اگر در شرایط مرطوب کار می‌کنید یا در تماس منظم با کثیفی‌ها، روان کننده‌ها و مواد شیمیایی هستید. اگر شرایط کاری دلیل خشکی دست‌های شماست، به همراه داشتن محصولی مانند کرم مرطوب کننده دست برای استفاده در طول روز ضروری است.
نکته دیگر شامل مرطوب کردن دست‌ها قبل از رفتن به رختخواب و پوشیدن دستکش‌های نخی ظریف در طول شب است تا کرم دست کاملا جذب شود. برای خرید کرم مرطوب کننده دست مناسب شما باید از راهنمای خرید کرم مرطوب کننده دست استفاده کنید و بهترین مورد را برای خودتان خریداری فرمایید.
3 درمان خانگی برای خشکی پوست دست
رایج‌ترین درمان‌های خانگی برای رفع این عارضه شامل موارد زیر می‌شوند
حمام جو دو سر
جو دو سر خام یا پخته واقعا میتواند پوست را جوان کند. مقداری جو را با کمی روغن زیتون مخلوط کنید و آن را داخل یک کاسه بریزید و دست‌هایتان را برای مدتی در آن خیس کنید. همچنین می‌توانید در حمام جو را با آب خیس کنید دقت داشته باشید که آب خیلی نباید داغ باشد.
لایه‌برداری
لایه‌برداری واقعا میتواند به از بین بردن پوست مرده، خشک و آسیب دیده کمک کند. با مخلوط کردن روغن زیتون، روغن نارگیل (یا هر روغن دیگری مانند جوجوبا، بادام یا دانه انگور) با 1 یا 2 قاشق غذاخوری شکر گرانول، از یک محلول ملایم در خانه استفاده کنید. همچنین می‌توانید شکر را با نمک جایگزین کنید تا اسکراب ملایم‌تری درست شود.
آلوئه ورا
با خواص ضد باکتریایی و ضدالتهابی طبیعی، تعجبی ندارد که آلوئه ورا یکی از رایج‌ترین محصولات مراقبت از پوست باشد. ژل آلوئه ورا یک درمان طبیعی عالی برای تسکین دست‌های خشک، زبر و ترک خورده است. آلوئه ورا را بعد از حمام یا دوش گرفتن، روی دست‌های تمیز بمالید تا رطوبت را حفظ کند.
سخن پایانی
همان‌طور که میدانید پیشگیری و محافظت همیشه آسان‌تر از ترمیم و اصلاح است؛ اما حتی اگر از دست‌های خود مراقبت کامل داشته باشید، ممکن است هر چند وقت یک‌بار با خشکی شدید، به خصوص در زمستان مواجه شوید. برای رفع خشکی پوست دست، ترک خوردگی، پوسته پوسته شدن و خارش، بهتر است همیشه محصولات آبرسان و مرطوب کننده همراهتان باشد. به نظر شما از دیگر علل خشکی پوست دست می‌توان به چه مواردی اشاره کرد؟ دیدگاه‌هایتان را با ما به اشتراک بگذارید.