اگزما چگونه تشخیص داده می شود؟
تست آزمایشگاهی خاصی برای تشخیص اگزما وجود ندارد. پزشک پوست را معاینه می کند و به بررسی علائم و سوابق پزشکی بیمار می پردازد.
علائم اگزما
علائم اگزما از فردی به فرد دیگر متفاوت است. اما علائم کلی عبارتند از:
- خشک شدن بیش از حد پوست
- خارش، که معمولا شب‌ها شدید‌تر است
- نقاط قرمز رنگ بر روی دست ها، پاها، ساق پا، گردن، بالای قفسه سینه، داخل آرنج و یا صورت
- پوسته پوسته شدن پوست
- حساس و ملتهب شدن پوست به دلیل خاراندن زیاد
- ایجاد ضایعات پوستی
- تاول
- ضخیم یا چرمی شدن پوست در برخی نواحی
علت بروز اگزما چیست؟
علت اصلی اگزما پاسخ بیش از حد سیستم ایمنی به آلرژن یا ماده‌ی خارجی ست که به شکل التهاب و پر خون شدن ناحیه ای از بدن خودش را نمایان می‌سازد. در عین حال اگر پوست سالم و مرطوب باشد، در برابر باکتری‌ها و آلرژن‌ها بهتر محافظت می‌شود. اگزما، اختلالی است که به دلایل مختلفی توانایی محافظت پوست مختل می‌شود و پوست بیشتر تحت تاثیر عوامل محیطی و آلرژن‌ها قرار می‌گیرد. در برخی افراد، آلرژی های غذایی می تواند یکی از دلایل اصلی بروز اگزما باشد.
همچنین یکی از مهم‌ترین عوامل موثر در بروز اگزما، داشتن سابقه فردی یا خانوادگی ابتلا به اگزما، آلرژی، تب و آسم است.
عوارض اگزما
از جمله عوارض اگزما می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- آسم. در برخی موارد اگزما می تواند باعث طولانی شدن آسم شود.
- خارش مزمن. نورودرماتیت، اختلالی است که با نقاط خارش‌دار بر روی پوست آغاز می‌شود. شما این ناحیه را می خارانید و خارش بیشتر خواهد شد. خارش زیاد می‌تواند باعث آسیب غیر قابل بازگشت و ضخیم شدن پوست شود.
- عفونت های پوستی. خارش زیاد می‌تواند باعث باز شدن پوست شود که احتمال بروز عفونت نیز بیشتر خواهد. چرا که راه برای ورود باکتری‌ها و ویروس‌ها باز می شود.
- مشکلات خواب. خارش زیاد پوست می تواند باعث شود فرد نتواند بخوابد.
آیا راهی برای پیشگیری از اگزما وجود دارد؟
بله، رعایت یک سری اقدامات، از خشک شدن پوست پیشگیری می‌کند.
مواردی از قبیل:
- مرطوب کردن مرتب پوست، دو بار در روز با خرید مرطوب کننده مناسب پوستتان.
- شناسایی و دوری از محرک‌هایی که باعث تشدید اختلال می‌شوند. مواردی مانند تعریق، استرس، استفاده از صابون‌ها، عطرهای تند، شامپوهای بدن حاوی سولفات، ذرات گرد وغبار. آن ها را شناسایی کنید و سعی کنید کمترین میزان تماس را با آنها داشته باشید.
- استحمام کوتاه. سعی کنید ده تا پانزده دقیقه دوش بگیرید، آن هم با آب ولرم نه آب داغ.
- استفاده از صابون های ملایم. صابون‌های آنتی باکتریال، چربی طبیعی پوست را از بین می‌برند و باعث می‌شود خشکی پوست بیشتر شود. حتما برای انتخاب یک شوینده‌ی مناسب با پزشک مشورت کنید.
- خشک کردن پوست با حوله‌ی زبر و خشن بعد از استحمام.
موثر ترین روش های درمان اگزما
اگزما می تواند ادامه دار باشد. به همین خاطر ممکن است نیاز به دنبال کردن اقدامات درمانی مختلفی باشد تا شرایط تحت کنترل در بیاید. حتی در صورتی که درمان موفق باشد، احتمال بازگشت مجدد اگزما وجود دارد. اگزما درمان قطعی ندارد. اما با بهره‌گیری از روش های زیر می‌توان از گسترش علائم آن جلوگیری و وضعیت پوستی بیمار را بهبود بخشید.
آن چه که اهمیت دارد این است که اختلال باید سریع تشخیص داده شود تا درمان نیز اثربخشی بیشتری داشته باشد.
روش های درمانی عبارتند از:
- کرم هایی تجویز می شوند که کورتونی هستند و استعمال آن ها بر روی پوست، می تواند به کنترل خارش و ترمیم پوست کمک کند. البته توجه داشته باشید که مصرف زیاد این پمادها نیز می تواند باعث نازک شدن پوست و خارش بیشتر شود.
- کرم های آنتی بیوتیک زمانی تجویز می شوند که عفونت باکتریایی وجود داشته باشد. این کرم ها باید برای مدت زمان کوتاه و جهت درمان عفونت مصرف شوند.
- داروهای خوراکی به منظور کنترل التهاب. کورتیکواستروئیدهایی مانند پردنیزون
- پانسمان خیس. بستن ناحیه مورد نظر با کورتیکواستروئیدهای موضعی و پانسمان خیس.
- نور درمانی. این نوع درمان برای افرادی در نظر گرفته می‌شود که درمان‌های موضعی موثر نبوده و یا علائم بعد از درمان، مجدد مشاهده می‌شوند. در این روش، پوست در معرض مقداری نور طبیعی قرار خواهد گرفت. در این روش، پزشک به پوست فرد مبتلا به اگزما اشعه فرابنفش می تاباند. این نوع درمان معمولا بر روی افرادی انجام می‌شود که به درمان های ساده‌تر پاسخ مناسبی نداده‌اند.
- مرطوب نگه داشتن پوست. شما می توانید به کمک پمادها و کرم‌های مرطوب‌کننده‌ی پوست، از خشک شدن آن و در نتیجه تشدید علائم اگزما جلوگیری کنید. در صورتی که خشکی پوست در وضعیت حاد قرار گرفته باشد، به بیمار پیشنهاد می‌شود که از پانسمان‌های مرطوب استفاده کند.
- مصرف آنتی هیستامین. آنتی هیستامین دارویی است که با مکانیزم تنگ کردن رگ‌ها برای کاهش علائم انواع آلرژی مورد استفاده قرار می گیرد.
- مشاوره و به کارگیری روش‌های حفظ آرامش و مدیریت استرس
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
در صورت مشاهده علائم زیر، حتما باید به پزشک مراجعه شود:
- زمانی که کیفیت خواب تحت تاثیر قرار بگیرد
- عفونت پوستی ایجاد شده باشد
- ادامه دار شدن علائم علی رغم دنبال کردن اقدامات درمانی
عوامل تشدید کننده اگزمای پوستی
- قرار گرفتن در معرض گرما برای مدت طولانی
- استفاده از لباس هایی که فاقد الیاف طبیعی هستند
- استفاده از صابون یا شامپو بدن نامتناسب با پوست
- تعریق زیاد
- استرس
- آب و هوای خشک
کلام آخر
اگزما یا همان درماتیت، اختلالی است که در آن پوست قرمز و ملتهب می شود و با خارش همراه است. گاهی اوقات ممکن است شاهد تشکیل تاول در ناحیه درگیر نیز باشیم. عوامل محیطی و آلرژن ها می توانند باعث تحریک و تشدید علائم شوند. توصیه ما به بیماران این است که در صورت مشاهده هر گونه تغییر و خارش زیاد در پوست خود به پزشک متخصص آلرژی مراجعه کنند، تا درمان موثرتری در نظر گرفته شود.
با توجه به موارد ذکر شده می توان نتیجه گرفت امروزه با رشد تکنولوژی می توان برای انواع بیماری ها راه حل مناسبی ارائه داد. اگزما نیز مانند دیگر مشکلات پوستی همراه با علائمی است که با درمان مناسب می توان آن را کنترل نمود و حتی آن را به طور کامل درمان نمود. در این زمینه باید به متخصص ایمونولوژی مراجعه نمایید و روند درست درمان را در پیش بگیرید. گاهی با درمان های خانگی و یا غیر اصولی نه تنها درمان انجام نمی شود بلکه ممکن است شدت آن افزایش یابد.