تا به حال برای شما پیش آمده است که دو خانم را ببینید و فکر کنید خواهر هستند، اما بعد متوجه شوید مادر و دختر بودند! در این مواقع این سوال در ذهن ما ایجاد می‌شود که چطور یک خانم ۵۰ ساله می‌تواند ۳۰ ساله به نظر برسد؟
پوست علاوه بر نقش حیاتی که در حفاظت بدن در برابر تهدیدات بیرونی و تنظیم دمای بدن ایفا می‌کند، نقش بسیار مهمی در زیبایی ظاهر ما نیز دارد. همین امر جوانی، شادابی و سلامت پوست را به یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌های افرادی که آراستگی را ارزشمند می‌شمارند تبدیل کرده و جالب است بدانید سالهاست دیگر رسیدگی به پوست فقط دغدغه‌ی خانم‌ها نیست و در بین خانم‌ها و آقایان مشترک است.
روند پیر شدن پوست از بدو تولد آغاز می شود و تحت تاثیر دو عامل درونی و بیرونی است.
![]()
عامل درونی همان تغییرات طبیعی و فیزیولوژیک بدن است که افزایش سن در هر فردی ایجاد می‌کند. یکی ازمهمترین این تغییرات، کاهش سرعت بازسازی توسط سلولهای بازال موجود در اپیدرم است که منجر به نازک شدن لایه اپیدرم و ایجاد چروکهای سطحی و اولیه می‌شود. تغییرمهم دیگر ، کاهش تولید و تخریب ساختار پروتئین‌های مهمی مثل کلاژن و الاستین است که باعث از دست رفتن خاصیت ارتجاعی و نمایان شدن چین و چروکهای عمیقتر در ظاهر پوست می‌شود.
با افزایش سن هیالورونیک اسیدهای طبیعی موجود در لایه‌ی درم کاهش پیدا می‌کنند. هیالورونیک به صورت طبیعی نقش حفظ رطوبت پوست را بر عهده دارد و تا هزار برابر وزن خود آب جذب می‌کند و همین ویژگی کمک می‌کند کرم مرطوب کننده بدن یا صورت در ملکولهای هیالورونیک اسید موجود در لایه درم جذب شود و چین و چروک را کاهش دهد.
![]()
عامل بیرونی شامل آسیب های محیطی است که فارغ از روند طبیعی بدن، به پوست وارد شده و موجب تخریب بافت، کدر شدن پوست و نمایان شدن چین و چروک زودتر از زمان طبیعی می‌شود.
عوامل محیطی شامل:
۱- اشعه UV خورشید
۲- سبک زندگی
۳- آلودگی‌های محیط
سهم این عوامل در پیری پوست به مراتب بیشتر از نقش عوامل درونی و ژن است و درست است که همه‌ی ما ناگزیر در برابر آنها قرار داریم اما خبر خوب این است که عوامل محیطی قابل کنترل هستند و همین امر باعث می‌شود که با داشتن سبک زندگی سالم و مراقبتهای روزانه‌ی پوست، در سن ۵۰ سالگی ۳۰ ساله به نظر بیاییم!
در ادامه به نقش هر یک از عوامل محیطی در تسریع روند پیری اشاره خواهیم کرد:
۱. اشعهUV خورشید باعث ضخیم شدن لایه اپیدرم می‌شود. چون روند پاکسازی اپیدرم از سلولهای مرده را مختل می‌کند و این امر باعث ایجاد ظاهری کدر و زمخت در پوست می‌شود. همچنین اشعه UV با تخریب DNA سلولهای تولید کننده کلاژن (کراتینوسیت‌ها) باعث کاهش میزان تولید کلاژن و ایجاد چین و چروک و پوستی شکننده می‌شود.
![]()
۲. سبک زندگی شامل تاثیر تغذیه نامناسب، مصرف سیگار و الکل، خواب ناکافی، فعالیت بدنی کم و اضطراب بر پوست است.
۳. آلودگی های محیطی مانند بقایای آرایش، آلودگی هوا و حوله و روبالشی آلوده است
در هر سه مورد با افزایش تنش (استرس) اکسداتیو در پوست، سلول‌ها تخریب و التهاب بیشتر شده، سنتز کلاژن کم می‌شود و در نتیجه روند پیری پوست تسریع می‌یابد.
استرس اکسیداتیو زمانی رخ می‌دهد که در نتیجه فرآیندهایی مثل تنفس سلولی در میتوکندری، سنتز پروستاگلندین‌ها در زمان التهاب و یا در حین فاگوسیتوز ( بیگانه خواری سیستم ایمنی) رادیکال آزاد زیادی تولید شده باشد.
رادیکال‌های آزاد نه تنها باعث تخریب پوست می‌شوند بلکه علت اصلی ایجاد سرطان هم هستند.
بدن انسان به طور طبیعی راه مقابه با رادیکال‌های آزاد را دارد و از طریق آنتی‌اکسیدان‌های طبیعی مثل انزیم گلوتاتیون، سلنیوم، أنواع ویتامین مثل ویتامین C و A رادیکال‌های آزاد را خنثی می‌کند
اما گاهی میزان رادیکال‌های آزاد بیش از ذخایر آنتی‌کسیدانی بدن می‌شود و روند تخریب آغاز می‌گردد. در این صورت لازم است با جلوگیری از عوامل ایجاد کننده اکسیداسیون یا مصرف آنتی اکسیدان‌ها، جلوی تخریب سلولی را گرفته و فرآیند پیری را به تعویق بیاندازیم.
۱۲ راهکار زیر از مهمترین اقداماتی ست که می‌توانیم در این جهت انجام دهیم:
۱. محافظت پوست در برابر آفتاب
۲. تمیز نگه داشتن پوست
۳. تمیز نگه داشتن محیط
۴. تغذیه سالم
۵. خواب کافی
۶. فعالیت بدنی
۷. عدم مصرف سیگار و الکل
۸. داشتن روتین پوستی مناسب
۹. ماساژ پوست
۱۰. یوگا
۱۱. مصرف آب کافی
۱۲. درمان‌های پزشکی
پوست بافتی زنده و پویاست و به شدت تحت تاثیر سبک زندگی و نوع مراقبت ما قرار می‌گیرد. اگر از آن به خوبی مراقبت کنیم و سبک زندگی سالمی داشته باشیم پوست به خوبی تحت تاثیر قرار گرفته و روند پیری کند می‌شود.
در مقاله‌های بعدی به نحوه‌ی مراقبت از پوست می‌پردازیم و مهمترین و ساده ترین راهکارها را آموزش می‌دهیم.